در حرفه جذاب عکاسی اصطلاحات تخصصی بسیار مختلفی وجود دارد که اکثر کاربران با بیشتر این اصطلاحات آشنایی ندارند. آشنایی با این اصطلاحات، خصوصا در صورتی که به تازگی وارد حرفه عکاسی شده باشید می تواند مفید باشد. یکی از این موارد، اگزیف عکس است. Exif عکس یکی از اصطلاحات جانبی عکاسی است که در آن داده هایی در خصوص یک تصویر ارائه می شود.
در زمانی که در اینترنت یا سایت های مختلف یک تصویر را مشاهده می کنید، متوجه می شوید که برخی از این سایت ها در کنار تصویری که ارائه کرده اند یک سری اطلاعات مفید را نیز ارائه می کنند و می توان به داده هایی در خصوص آن تصویر دست یافت. این داده ها همان داده های اگزیف هستند. در این مطلب می خواهیم اگزیف عکس را تعریف کرده و با کاربردهایی که این مورد می تواند داشته باشد بیشتر آشنا شویم.
اگزیف عکس چیست و چه اطلاعاتی را شامل می شود؟
اگزیف، همانطور که پیش از این هم اشاره شد، به یک سری داده و اطلاعات مربوط به عکس های ثبت شده گفته می شود. این اطلاعات در واقع داده های مربوط به یک تصویر هستند و مشخصات آن مانند سرعت شاتر، میزان گشودگی، دیافراگم، تاریخ و ساعت گرفته شدن عکس، برند، مدل و نوع دوربینی که تصویر با آن گرفته شده است، تراز سفیدی، میزان ISO، فاصله کانونی دوربین برای ثبت تصویر، میزان رزولوشن تصویر، گشادی لنز و مواردی از این دست را ثبت می کنند.
در نتیجه می توان گفت در اگزیف عکس مجموعه ای کامل از داده های کاربردی از یک تصویر ارائه می شود که در ادامه عکاسان می توانند از آن استفاده کنند. Exif عکس در واقع مخفف عبارت Exchangeable Image File است و به صورت فایل تصویری قابل تغییر تعریف می شود.
اگزیف عکس چطور به تصاویر اضافه می شود؟
تا پیش از پیشرفت فناوری تمامی داده های مربوط به یک تصویر و اطلاعات نحوه ثبت تصاویر به صورت دستی توسط عکاسان ثبت می شد. اما با پیشرفت فناوری در حوزه عکاسی و تولید دوربین های مدرن دیجیتالی، اکنون این اطلاعات به صورت خودکار توسط خود دوربین عکاسی به عکس ها اضافه می شوند. در نتیجه با اضافه شدن خودکار اگزیف عکس می توان در زمان مورد نیاز از این اطلاعات به راحتی استفاده کرد.
با این حال دسترسی به این اطلاعات و نحوه نمایش آنها موضوعی است که کاربران خصوصا عکاسان مبتدی باید با آن آشنا شوند تا بتوانند در زمان نیاز از داده های اگزیف استفاده کنند. خصوصا این که در بسیاری از سایت ها یا برخی از تصاویر، عکاسان به صورت دستی نمایش این اطلاعات را محدود می کنند.
کدام دوربین ها داده های اگزیف را به تصاویر اضافه می کنند؟
در خصوص اگزیف عکس و قابلیت انتقال خودکار داده ها به تصاویر باید گفت که در حال حاضر اکثر برندهای تولید کننده دوربین های مدرن و دیجیتالی از این قابلیت پشتیبانی کرده و اکثر مدل ها می توانند اطلاعات اگزیف را به تصاویر اضافه کنند. نکته مهم این که این اطلاعات تنها با یک سری فرمت های به خصوص کار کرده و تنها عکس هایی که فرمت آنها JPEG یا TIFF است می توانند داده های اگزیف را ارائه دهند.
از طرفی برای استفاده از قابلیت اگزیف در دوربین های عکاسی مختلف نیازی به انجام تنظیمات به خصوصی نیست و خود دوربین به صورت خودکار در زمان ثبت تصاویر، این اطلاعات را به تصویر گرفته شده با دوربین اضافه می کند. تنها نکته ای که در این خصوص مطرح می شود این است که میزان این اطلاعات و سطح آنها بسته به دوربینی که از آن استفاده می کنید متفاوت است. برای مثال ممکن است دوربین های قدیمی تر اطلاعات کمتری را نمایش دهند و در دوربین های پیشرفته تر بتوان به داده های کامل تر و بیشتری دسترسی پیدا کرد.
از اطلاعات اگزیف برای چه مواردی استفاده می شود؟
در کل فایده و کاربرد اگزیف عکس و داده هایی که از طریق آن به دست می آید برای عکاسان است. عکاسان بعد از این که یک تصویر را ثبت می کنند می توانند با مرور این اطلاعات و داده های اگزیف به آنالیز هرچه بهتر تصاویر بپردازند و تاثیری را که تغییرات اعمال شده روی عکس ها داشته است، تحلیل کنند. به این ترتیب می توانند از این داده ها برای بهبود تکنیک ها و مهارت عکاسی خود کمک بگیرند.
آنها داده های مختلف و حالت های متفاوت عکس ها را با هم مقایسه کرده و بر اساس داده های اگزیف می توانند به این نتیجه برسند که در چه شرایطی و با کدام تنظیمات می توانند تصاویر بهتری را ثبت کنند. علاوه بر این از این داده ها می توان برای دسته بندی عکس ها نیز استفاده کرد و جست و جوی بین تصاویر را بهینه تر انجام داد. سایر عکاسان نیز می توانند با تکیه به داده های Exif عکس به بررسی تصاویر دیگران بپردازند و از این اطلاعات در کار خود استفاده کنند.
این اطلاعات خصوصا برای عکاسان مبتدی که می خواهند با نحوه تنظیمات دوربین و بهترین تکنیک های عکاسی آشنا شوند، فایده بسیار زیادی دارد. از طرفی عکاسان می توانند از این اطلاعات برای رفع برخی مشکلاتی که در عکس های خود دارند استفاده کنند. برای مثال در پاسخ به این سوال که “ چگونه مشکل زرد شدن عکس های دوربین عکاسی را برطرف کنیم؟ “، رجوع به این تنظیمات و مقایسه تراز سفیدی در تصاویر مختلف، کمک کننده است.
ارتقای کیفیت عکاسی با توجه به اطلاعات اگزیف
برای درک بهتر این که عکس اگزیف چطور می تواند به بهبود عکاسی کمک کند، بهتر است چند مثال روشن تر در این خصوص داشته باشیم. برای مثال در یک تصویر که از یک سوژه مشخص با چند حالت گرفته شده است، می توان با تغییر سرعت شاتر، نور پس زمینه، کنتراست، فاصله کانونی و … عکس های متفاوتی را ثبت کرد.
در ادامه عکاس با مراجعه کردن به اطلاعات اگزیف همراه عکس می تواند ببیند که این سوژه به خصوص با کدام سرعت شاتر یا در چه فاصله کانونی تصویر بهتری دارد و کیفیت عکس در کدام یک از این تنظیمات بهتر است. ممکن است با بررسی هایی که انجام می دهد متوجه شود که برای مثال اگر سرعت شاتر را کم تر می کرد یا کنتراست را بیشتر، تصویری بهتر از سوژه ثبت می شد. در ادامه با تکیه به تجربه ای که از این مورد به دست آورده است می تواند عکس های بهتر و با کیفیت تری را بگیرد.
چطور می توان به اطلاعات اگزیف دسترسی پیدا کرد؟
حال که با اهمیت و کاربرد اگزیف عکس آشنا شدیم، سوال مهم بعدی این است که چطور می توان این اطلاعات را دید و به آنها دسترسی پیدا کرد. یکی از راه هایی که می توان به داده های اگزیف دسترسی یافت از طریق خود دوربین است. برای مثال در دوربین گوشی های اندرویدی اگر روی عکس بزنید و گزینه Detail را انتخاب کنید، می توانید به صورت خلاصه داده های اگزیف عکس را مشاهده نمایید. ترفند بعدی برای دریافت اطلاعات مربوط به Exif عکس ویندوز کامپیوتر است. برای این منظور کافی است در سیستم روی عکس مورد نظر کلیک راست کرده و در بین گزینه ها روی گزینه Properties کلیک کنید.
در ادامه در لیست نمایش داده شده گزینه Details را انتخاب کنید تا در این بخش به اطلاعات اگزیف عکس مورد نظر دسترسی پیدا کنید. در نهایت آخرین گزینه ای که می توان از آن برای خواندن و مشاهده اطلاعات اگزیف استفاده کرد، نرم افزارهای تخصصی ویرایش تصویری است که در کامپیوتر از آنها استفاده می کنید. نرم افزارهایی مانند فتوشاپ یا لایت روم می توانند اطلاعات اگزیف را به صورت دقیق و کامل نمایش دهند.